Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (BACC)
W Szpitalu Optimum wykonujemy biopsje cienkoigłową (BACC), która jest nowoczesną metodą diagnozowania zmian.
Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa celowana (badanie BACC) pod kontrolą USG jest metodą diagnostyczną, która pozwala na ocenę mikroskopową zmienionych chorobowo tkanek w obrębie narządów takich jak: tarczyca, ślinianki, węzły chłonne, piersi oraz zmian tkanki podskórnej. Dzięki badaniu BACC zmiany łagodne i złośliwe rozpoznawane są z dużą skutecznością. Wczesna diagnoza zwiększa szanse na całkowite wyleczenie. Badanie jest bezpieczne, czasami może wystąpić krwiak w miejscu wkłucia cienkiej igły.
Natychmiast po aspiracji materiał biopsyjny rozprowadzany jest na szkiełku i utrwalany specjalnym preparatem, a następnie oceniany pod mikroskopem na miejscu przez patomorfologa. Jeśli zachodzi konieczność powtórnego pobrania materiału, odbywa się to w trakcie jednej wizyty.
Na czym polega biopsja aspiracyjna (badanie BACC)?
BACC polega na nakłuciu zmiany zlokalizowanej pod kontrolą USG i pobraniu materiału komórkowego, który następnie oceniany jest przez Lekarza Specjalistę Patomorfologa. Badanie trwa kilka minut. Podczas samego nakłucia nie wolno mówić, połykać śliny, żuć gumy. Należy wstrzymać kaszel. Podczas badania odczuwalny jest ból w miejscu kłucia. Ze względu na małą średnicę wykorzystywanych igieł (0,4-0,6 mm) – cieńszych niż do pobrania krwi, nie ma potrzeby stosowania znieczulenia miejscowego. Badanie wykonywane jest w pozycji leżącej. Po badaniu, w miejscu nakłucia, przyklejany jest niewielki opatrunek. Miejsce nakłucia należy uciskać palcami. Wynik badania dostępny jest z reguły w ciągu 7-10 dni. Z wynikiem badania należy zgłosić się do lekarza, który wystawił na nie skierowanie.
Zakres wykonywanych biopsji
W Szpitalu Optimum wykonujemy biopsję cienkoigłową narządów leżących powierzchownie:
- biopsja cienkoigłowa tarczycy,
- biopsja cienkoigłowa ślinianek,
- biopsja cienkoigłowa węzłów chłonnych,
- biopsja cienkoigłowa zmian leżących śródskórnie i podskórnie,
- biopsja cienkoigłowa piersi – zmiany płynowe – w przypadku BACC piersi konieczne jest skierowanie od Lekarza Onkologa, ze względu na odmienny przebieg diagnostyki i konieczność wykonywania biopsji gruboigłowej w przypadku zmian podejrzanych.
Przygotowanie do badania
Konieczne jest przyniesienie aktualnego badania USG, nie starszego niż 3 miesiące. Wskazane jest również przyniesienie skierowania od lekarza prowadzącego. Pacjenci, którzy nie stosują leków przeciwkrzepliwych nie wymagają specjalnego przygotowania do badania.
Przed biopsją pacjent podpisuje formularz świadomej zgony na zabieg BACC.
Przygotowania wymagają pacjenci stosujący leki przeciwkrzepliwe (konieczne poinformuj lekarza kierującego na badanie o stosowanym leczeniu przeciwkrzepliwym!). Jeżeli lekarz prowadzący nie zaleci inaczej, należy odstawić leki przeciwkrzepliwe przed badaniem:
- ostatnia dawka heparyny drobnocząsteczkowej – 12 godzin, – antagoniści witaminy K (Sintrom, Acenokumarol) wskazane przejście na heparynę drobnocząsteczkową ok 3-5 dni przez badaniem,
- dabigatran (Pradaxa) odstawienie od 24-48 godzin przed badaniem,
- rywaroksaban (Xarelto), fondaparynuks, apiksaban (Eliquis),
- edoksaban – należy odstawić ponad 24 godziny przed badaniem,
- kwas acetylosalicyolowy – najlepiej nie przyjmować w dniu badania, jeśli jest taka możliwość kliniczna, najlepiej odstawić ok 5 – 7 dni przed badaniem,
- klopidogrel, tiklopidyna, prasugrel, cilostazol – wykonanie BACC tylko i wyłącznie z bezwzględnych wskazań i jeśli z powodów kardiologicznych nie można odstawić leku. Wszelkie modyfikacje leczenia przeciwkrzepliwego pacjent musi ustalić z lekarzem kierującym na badanie. W przypadku wątpliwości odstępujemy od wykonania badania i ustalamy ponowny termin, gdy pacjent skonsultuje leczenie przeciwkrzepliwe ze swoim Llekarzem.
Przeciwwskazania do biopsji cienkoigłowej
Bezwzględne przeciwwskazania do BACC obejmują:
- ciężkie zaburzenia krzepnięcia,
- ropne, zapalne zmiany w miejscu planowanego wkłucia,
- brak zgody i współpracy pacjenta podczas biopsji.
W przypadku biopsji tarczycy, węzłów chłonnych szyi lub ślinianek bezpośrednio przed badaniem należy zdjąć wszelkie ozdoby z szyi.
Postępowanie po badaniu biopsji
- Należy uciskać miejsce wkłucia przez 10-15 min.
- W dniu badania oraz w kolejnym dniu (po biopsji tarczycy) nie należy wykonywać wysiłków fizycznych (treningi, zawody sportowe, prace fizyczne).
Najczęstsze przemijające działania niepożądane po BACC
BACC narządów powierzchownych jest małoinwazyjną, bezpieczną procedurą. Działania niepożądane z reguły są mało nasilone i mają przemijający charakter, obejmują:
- krwawienie i/lub krwiak w miejscu ukłucia (konieczny ucisk bezpośrednio po badaniu),
- ból w miejscu ukłucia (w przypadku nasilenia okład z lodu, paracetamol),
- obrzęk w miejscu ukłucia (okład z lodu), – omdlenie po biopsji.
Niezwykle rzadko występujące powikłania po BACC:
- porażenie strun głosowych < 0,036%:
- zakażenie w miejscu nakłucia,
- krwawienie wymagające interwencji chirurgicznej
Wyniki badania są gotowe z reguły po 7-10 dniach od pobrania materiału.
Poznaj specjalistów, którzy wykonują biopsję cienkoigłową pod kontrolą USG
W Szpitalu Optimum biopsje cienkoigłowe wykonuje dr n. med. Magdalena Bogdańska, patomorfolog z wieloletnim doświadczeniem, natomiast badanie USG dr n. med. Adam Fangart, który od 2006 roku zajmuję się diagnostyką ultrasonograficzną dorosłych i dzieci.
