23 sierpnia 2022
#Blog

Przerośnięty trzeci migdał u dziecka - kiedy, zamiast chronić przed chorobami, sam je powoduje?

Migdałki tworzą cały układ tkanki limfatycznej gardła zwany pierścieniem gardłowym Waldeyera albo pierścieniem chłonnym gardła. Mają chronić organizm przed wirusami i bakteriami. U dzieci często można zaobserwować ich przerost. Dotyczy to zwłaszcza trzeciego migdałka i ma związek z tym, że układ odpornościowy maluchów nie jest jeszcze w pełni rozwinięty i musi intensywnie pracować. W wielu przypadkach przerośnięty trzeci migdał nie powinien nas martwić i w miarę upływu czasu sam się zmniejsza. Kiedy jednak potrzebna jest interwencja i czy jest czego się bać, jeśli ze strony laryngologa padnie zalecenie: wyciąć?

Zadaniem migdałków jest ochrona organizmu przed infekcjami. Jeśli muszą pracować intensywnie – co ma miejsce w okresie wzmożonego rozwoju dziecka, szczególnie od drugiego do piątego roku życia – powiększają się, by lepiej pełnić swoją funkcję. Paradoksalnie jednak, to ich nadmierne powiększenie (a dotyczy ono zwłaszcza trzeciego migdałka), zamiast chronić przed chorobami, staje się czasem źródłem problemów ze zdrowiem.

Objawy przerośnięcia trzeciego migdała u dziecka

BUZIA „GAPCIA”

Kiedy powiększony trzeci migdał u dziecka powinien nas zaniepokoić? Jednym z objawów jest ciągłe oddychanie przez buzię. Łatwo to zaobserwować, gdy nasza pociecha ogląda telewizję, buduje z klocków czy rysuje. Jeżeli tego typu czynnościom towarzyszą permanentnie otwarte usta, to znak, że nie może swobodnie oddychać przez nos. Wtedy do gardła wpada suche i zimne powietrze, a maluch częściej choruje.

WYSUNIĘTE JEDYNKI

Przerośnięty trzeci migdał może powodować również wady zgryzu. Na skutek ciągłego oddychania przez buzię, górny łuk zębowy staje się węższy od dolnego, do przodu wysuwają się jedynki i dwójki, a opada żuchwa. Takie zmiany w zgryzie specjaliści nazywają twarzą adenoidalną.

GŁOWA POD WODĄ?

Innym objawem, na który powinniśmy zwrócić uwagę, są problemy ze słuchem. Przy przeroście trzeciego migdałka często występuje blokada trąbek słuchowych, a wtedy w jamach bębenkowych pojawia się płyn. Sprawdzić to można podczas badania laryngologicznego, ale obserwując dziecko możemy zorientować się, czy coś jest nie tak. Przede wszystkim, będziemy mieć wrażenie, że nie słyszy dobrze, kiedy do niego mówimy. Ono samo może z kolei mieć wrażenie, jakby miało głowę pod wodą albo zatkane palcem ucho. Trudnością jest tu jednak dla rodzica fakt, że maluch do tego stanu stopniowo się przyzwyczaja i może nie być w stanie nam zasygnalizować, że dziwnie się czuje.

PRZEZ NOS

Powstała na skutek przerośniętego trzeciego migdałka wada zgryzu, w połączeniu z niedosłuchem, mogą prowadzić do problemów z wymową. Dziecko gorzej słyszy, a więc odbiera nieco zakłócone dźwięki. Dodatkowo, wymowa jest nosowa, a maluch może mieć problem z wypowiadaniem niektórych głosek.

OBJAWY NOCNE

Sygnałem, który zdecydowanie powinien zaalarmować rodziców, jest chrapanie, zwłaszcza, gdy występuje nie sezonowo (na przykład wiosną, w sezonie alergicznym), lecz niezależnie od pory roku. Przerośnięte migdałki mogą być również przyczyną obturacyjnych bezdechów sennych i związanego z nimi niedotlenienia całego organizmu, które negatywnie wpływa na całokształt zdrowia dziecka. Występowanie bezdechów sennych jest bezwględnym wskazaniem do wycięcia migdałków.

CZĘSTE INFEKCJE

Niepokój powinny wzbudzić też nawracające często choroby, zwłaszcza takie, jak zapalenie uszu, zatok albo gardła. Koniecznie trzeba się skonsultować ze specjalistą, gdy dziecko ma anginę częściej niż sześć razy w roku. To przypadki, w których trzeci migdałek i/lub migdałki podniebienne – zamiast chronić organizm przed chorobami – stają się ich przyczyną.

Trzeci migdał u dziecka – leczenie zachowawcze

Jeżeli u naszego dziecka zauważymy większość albo chociaż część wymienionych wyżej objawów, zdiagnozujmy problem u laryngologa. – Rodzice czasem obawiają się takiej konsultacji, bo nie chcą usłyszeć zalecenia, żeby trzeci migdał wyciąć – mówi dr Paweł Szwedowicz z Kliniki Głowy i Szyi OPTIMUM. – Kiedy natomiast już wybiorą się do gabinetu, szybko się uspokajają, bo w tym przypadku bardzo adekwatne jest powiedzenie „strach ma wielkie oczy”. Doktor Szwedowicz dodaje, że w pierwszej kolejności wprowadza się leczenie farmakologiczne przerośniętego migdała. Podaje się leki przeciwobrzękowe albo przeciwzapalne, spray’e udrażniające nos albo doustne szczepionki w postaci syropów czy tabletek. Odpowiednią metodę trzeba dobrać indywidualnie do dziecka. Próby farmakologicznego leczenia migdała nie zawsze jednak pomagają. Kiedy już wiadomo, że nie przynoszą pożądanego skutku, wtedy zapada decyzja o konieczności usunięcia trzeciego migdałka. Doktor Szwedowicz uspokaja jednak, że nie ma się czego obawiać, bo zabieg przeprowadzany jest w maksymalnie bezpiecznych warunkach, trwa nie więcej niż pół godziny. – Stosuje się coraz nowocześniejsze metody wycinania migdałków, wykorzystuje się techniki endoskopowe zmniejszające inwazyjność zabiegu oraz narzędzia elektrochirurgiczne zapewniające prawie bezkrwawy przebieg operacji i minimalizujące pooperacyjny dyskomfort małego pacjenta. Zabieg jest w pełni bezpieczny i ma dla zdrowia dziecka znacznie więcej korzyści niż „trzymanie na siłę” migdałka, który jest źródłem wielu infekcji i może negatywnie wpływać na ogólny rozwój – mówi  dr Paweł Szwedowicz z Kliniki Głowy i Szyi OPTIMUM. Według doktora, rodziców nie powinien martwić fakt, że zabieg odbywa się pod narkozą. Współcześnie używa się do niej preparatów, które są szybko eliminowane z organizmu. Pełne znieczulenie jest najbezpieczniejsze dla pacjenta, a lekarzom daje pełną kontrolę nad przebiegiem operacji.

Podjęcie decyzji o jakiejkolwiek fizycznej ingerencji w organizm kilkuletniego dziecka jest trudne dla każdego rodzica. Warto jednak pamiętać, że niewyleczony albo nieusunięty trzeci migdał może być źródłem wielu zdrowotnych problemów – nie tylko w dzieciństwie, ale również później, w dojrzałym wieku. Faktem jest też, że zabieg usunięcia trzeciego migdałka u starszych dzieci stwarza większe prawdopodobieństwo wystąpienia dolegliwości pooperacyjnych i krwawienia. Jeśli więc laryngolog zaleci wykonanie operacji, lepiej nie odkładać tej decyzji w czasie.

Przeczytaj także, co powoduje częste krwawienie z nosa u dziecka i jak je tamować.